hoe werkt het gehoor?

Voor je een geluid kan horen, heeft dat geluid al een hele weg doorheen je oor afgelegd. We onderscheiden drie grote delen in je oor: 

• het buitenoor: de oorschelp en de gehoorgang
• het middenoor: het trommelvlies en de gehoorbeentjes (deze heten hamer, aambeeld en stijgbeugel)
• het binnenoor: het slakkenhuis, evenwichtsorgaan en de gehoorzenuw 

Je oorschelp vangt de hele dag door geluidstrillingen op. Door de trechtervorm van de schelp worden deze trillingen naar binnen geleid. Via de gehoorgang botsen de geluidsgolven tegen je trommelvlies. Dat gaat hierdoor beginnen trillen en zet zo je gehoorbeentjes in beweging. Dit zijn de kleinste botjes van je hele lichaam. We noemen ze de hamer, het aambeeld en de stijgbeugel.

De stijgbeugel (het laatste gehoorbeentje) is verbonden met het slakkenhuis. De trillingen die door je gehoorbeentjes gaan, worden overgedragen op de vloeistof in je slakkenhuis. Daardoor gaan de duizenden minuscule trilhaartjes (ook wel haarcellen genoemd) in het slakkenhuis bewegen. Als een zachte tandenborstel strijken ze met z’n allen over een dun vlies. Je slakkenhuis is een opgerolde buis waarvan het begin de hoge tonen verwerkt. De lage tonen worden iets verderop geregistreerd. 

De haarcellen zijn verbonden met de gehoorzenuw. Ze zetten die trillingen om in een code van elektrische signalen. Je gehoorzenuw verstuurt deze signalen naar de hersenen, waar ze geïnterpreteerd worden door je denkvermogen. Het geluid wordt gedecodeerd en uitgefilterd als taal, muziek, lawaai, ... 

Vooraleer je oor iets waarneemt, moet geluid dus een hele weg afleggen. Ergens op deze route kan er iets mislopen. Je kan slechthorend geboren worden of later in je leven slechthorend worden. Ouderdom speelt zeker een rol, maar je kan je gehoor ook beschadigen door blootstelling aan te harde geluiden. 

Heb je na een feestje, optreden of luidruchtig evenement wel eens een piep in je oor gehad? Dat betekent dat een stukje van je gehoor al beschadigd is. Ja hoor, zo snel kan het gaan. 

Lees meer over de symptomen van gehoorverlies en slechthorendheid. 

De trilhaartjes waarover we hierboven spraken zijn continu in de weer met het verwerken van geluiden. Geluiden omringen ons dan ook altijd en overal. Zodra een geluid 80 decibel overstijgt, kan het je gehoor beschadigen. De trilhaartjes worden dan zo zwaar belast door de druk van de heftige geluidsgolven dat ze stukgaan. Hoe luider het geluid en hoe langer je ernaar luistert, hoe meer schade er wordt berokkend.  Vergelijk het met een grasveld waar een bulldozer over rijdt en die zo de grassprietjes plet. 

Trilhaartjes die beschadigd zijn, geven geen signalen door naar je hersenen. Als er steeds meer trilhaartjes sneuvelen, blijven er op de duur niet genoeg meer over om geluidssignalen door te geven. Zo word je langzaam maar zeker slechthorend. 

Ontdek meer over de verschillende soorten gehoorschade. 

• Je gehoor is een kwetsbaar zintuig. Het kan veel sneller beschadigd raken door hard geluid dan je denkt. Steeds meer kinderen en jongeren luisteren langdurig naar te luide muziek. Naar schatting hebben dan ook al 1 op de 5 jongeren beginnende schade aan het gehoor of zelfs gehoorverlies. Otoplastieken of oordoppen op maat zijn echt nuttig voor wie deze schade wil voorkomen. 
  Een verminderd gehoor is een natuurlijk aspect van het ouder worden. Vooral in een rumoerige omgeving kunnen veel oudere mensen minder goed horen wat er gezegd wordt. Ondanks dat gehoorverlies op latere leeftijd heel wat nadelige effecten op de levenskwaliteit heeft, aarzelen veel ouderen om een hoortoestel te overwegen. Hoe langer je echter wacht met een gehoorapparaat, hoe nadeliger het startpunt, waardoor de effectiviteit van het hoortoestel afneemt.
• Een verminderd gehoor is een natuurlijk aspect van het ouder worden. Vooral in een rumoerige omgeving kunnen veel oudere mensen minder goed horen wat er gezegd wordt. Ondanks dat gehoorverlies op latere leeftijd heel wat nadelige effecten op de levenskwaliteit heeft, aarzelen veel ouderen om een hoortoestel te overwegen. Hoe langer je echter wacht met een gehoorapparaat, hoe nadeliger het startpunt, waardoor de effectiviteit van het hoortoestel afneemt.
• Verminderd gehoor, gehoorschade of zelfs gehoorverlies staat al jarenlang aan de top van de vaakst gemelde beroepsziekten. Dagelijks werken honderdduizenden werknemers in omgevingen met schadelijke geluidsniveaus. De impact van een gehooraandoening op je dagelijks leven kan zo groot zijn dat het onder meer kan bijdragen aan burn-out en depressie. Ook hier geldt: voorkomen is beter dan genezen. Een investering in gehoorbescherming loont dus absoluut de moeite.